de groeiende stad

 

steeds weer een tekort aan woningen.

het was ooit de reden dat nieuwegein ontstond

en nog altijd zijn we niet uitgegroeid.

groot-merwede komt er aan en veel nieuwe bewoners

worden verwacht in de te bouwen steenformatie,

waarbij de slogan ‘ we bouwen met veel aandacht voor groen’

niet langer meer gerust stelt.

ik weet nog wel dat een aantal malen het woord ‘identiteit’ viel

in relatie tot nieuwegein.

het wordt steeds moeilijker daar iets zinvols mee te bedoelen.

we troosten ons met kleine dingen met grote waarde,

zoals ‘vreeswijk bij kaarslicht’, schoonheid die weemoedig maakt.

ik wens u goede dagen en veel moois in het komend jaar.

de groeiende stad

betaalbaar, veilig, groen

dat wordt de nieuwe stenen wijk

waar ’t asfalt ruim wordt uitgesmeerd

waar straks de strakke muren staan

en onbekende straten groeien

voor de ook nog onbekende mensen

nieuwegein, het heeft niet langer grenzen

het lijmt zich aan de domstad vast

een nieuwe tramlijn voor het heen en weer 

meer auto’s op steeds minder plek,

te weinig ruimte voor verkeer

maar … 

betaalbaar, veilig, groen

het stadshuis is straks te klein

voor het bestuurlijk brein

dat alles wat nu voorgenomen werd

moet regelen en laten doen

een stenen bult erbij,

betaalbaar, veilig, groen

de laatste grond die werd bewaard

wordt ingeruild

voor vele malen huis en haard,

betaalbaar, veilig, groen

dat wil de hele stad wel zijn;

ik wens veel beste wensen

voor het groeiend nieuwegein

© ton de gruijter 

de alerte stad

 

alle media hadden het centrum van nieuwegein in het vizier.

ontruiming vanwege instortingsgevaar!

gelukkig kon rap een geruststelling worden gegeven.

dan hoor je mogelijk snel spottende opmerkingen, maar

het is van groot belang (mogelijke) schade aan bouwwerken

snel te onderzoeken, better safe than sorry.

we weten nog goed van de parkeergarage van het ziekenhuis,

de zogenaamde ‘tandpastaflats’, en verder in de tijd terug, al in 2014

werd er melding gemaakt van scheurvorming in de parkeergarage

van het stadshuis.

het is het nieuwe wonen, in de houten stad is men alert op brandgevaar,

in de stenen stad op zwakte in constructies. vreemd is dat niet,

met al dat gewicht op een grasveldje

de alerte stad

heel even schoot de stad in kramp

er kon wellicht iets ergs gebeuren

er waren brokken zichtbaar, scheuren

het motto was: voorkom een ramp

een onderzoek bracht aan het licht;

er was niks mis met de dosering

van palen in de grond, fundering,

’t was sterk genoeg voor het gewicht

het was niet door gebonk, gehei,

niet door iets engs in de constructie

zodoende is er geen obstructie,

er kunnen weer meer huizen bij

zo wordt het grasje volgestouwd

met steen en staal, beton en mortel

zo schieten woningen hier wortel,

wordt alles langzaam volgebouwd

we voelen ons nu weer oké

garage, winkels, ons stadshuis

veranderen nog niet in gruis

de stenen gaan nog jaren mee

misschien is hier ook iets geleerd,

ontstaat een vliegende brigade

op zoek naar tekenen van schade

want gaat het fout, dan is ’t verkeerd

© ton de gruijter

(afbeelding: pen.nl)

de renoverende stad

 

                                             (afbeelding: pen.nl)

er wordt nogal wat overhoop gehaald. niet alleen verrijzen

nieuwe huizen en straten, ook wat al lang in gebruik is wordt

periodiek flink onder handen genomen.

naast wegdekken en stoepen wordt momenteel aandacht

besteed aan sluizen in vreeswijk.

door onderzoek werd vastgesteld dat de karakteristieke

emmabrug de tand des tijds heeft ontmoet en (op termijn)

zal worden vervangen.

dat is een verantwoordelijkheid van jewelste,

want in deze nieuwbouwstad is zo’n charmant oud bouwwerk

van bovengemiddeld belang.

de renoverende stad

de sterkste brug verzwakt een keer

en ook de emmabrug verslijt

door ’t op en neer, dat telkens weer . .

én door ’t verkeer dat op haar rijdt

haar staal bleek toch niet ijzersterk

haar kracht werd minder door de tijd

en dus studeert men op het werk

dat haar op later voorbereidt

men snapt, hoop ik, dat vreeswijk vreest

voor het verdwijnen van de brug

‘wordt nieuw zo fraai als ’t is geweest?

hoe bouwt men zo’n karakter terug?’

© ton de gruijter 

de wankele stad

 

de tekening draagt als titel ‘talud’. 

de tekst van vandaag gaat echter niet over de taludweg, 

daar vinden te veel mensen al te veel van. wat draag ik dan bij?

het gaat om meer. 

er is onbegrip voor besluiten, er is groeiende afstand tussen standpunten.

het gaat om meer, er is een toenemend afvalprobleem, 

en niet alleen bij de nieuwe wooncomplexen.

er is een 30 kilometer zone waar een auto van handhaving 

met twee boa’s vrolijk vijftig tuft.

er is graffiti, de voortuinen tegenover het ziekenhuis worden 

als rookplek gebruikt, er is onveiligheid bij de dukatenburg, 

de oude parkeerplaatsen bij city zijn te klein, je kan je fiets niet meer 

in het centrum kwijt als er markt is.

je mag maar met één persoon in de lift zegt de sticker uit coronatijd.

heel af en toe is er wat groenbeheer.

de voorzieningen staan onder druk.

er komen straks weer torens vol bewoners bij.

de voorzieningen staan onder druk(!)

de stad wankelt (dat zie je dan weer wel mooi op de tekening).

er is een kantelpunt, wellicht is het al geweest, 

wellicht is het aanstaand, maar dat is het punt waarna je niet meer terug kan.

huiver stad, huiver!

onbegrip, anonimiteit, onverschilligheid, 

desinteresse en arrogantie tieren welig in de bodem 

die een uit de voegen gegroeide stad biedt.

de wankele stad

kapsones had ze niet, de stad

die tussen dorpen in ontstond

ze had voor huizen goede grond,

waar iedereen zo’n baat bij had

voor grenzen was ze niet beducht

wanneer ze werd beperkt,

door wegen of rivier,

dan bouwde ze met veel plezier

een nieuwe schaduw in de lucht

maar omvang vreet aan haar bestuur,

aan aandacht, onderhoud en meer

een disbalans!

wat moet, wat kan, wat doet het zeer

als zoet verdreven wordt door zuur

wanneer alweer een veld verdwijnt

voor nieuwe straten, weer een plein

dan vrees je voor

de disbalans in nieuwegein

die ’t evenwicht straks ondermijnt

straks gaat het mis in nieuwegein

dan zijn we helaas toch zo’n stad

met tussen wens en daad een gat

dan huilt ze en 

dan wil ze weer gewoon

een weiland tussen dorpen zijn

© ton de gruijter

de waterstad

 

nog even en vreeswijk mag weer de deelnemers 

aan de ‘zalmtocht’ ontvangen.

de schippers met hun goed onderhouden historische vaartuigen, 

op weg naar ‘sail amsterdam’, staan garant voor een fijn schouwspel. 

waar vreeswijk ooit op moest gaan in het grote nieuwegein, 

willen op zo’n dag veel nieuwegeiners zich vreeswijker voelen.

ik wens u plezier op 16 of 17 augustus.

de waterstad

de drukte van de jonge stad

is niet altijd zo int’ressant,

soms wint de lek het van het land,

dan drommen mensen langs het nat

want vreeswijk spreidt haar armen uit

en menig zeil- of stoomgedreven boot

zoekt naar beschutting hier, 

in vreeswijks schoot,

dan kreunt en klappert het, 

dan zingt een fluit

de zalmtocht deint zachtjes door het water

ik denk niet aan het jachtig heden

’t verleden komt voorbij gegleden

het heden is vandaag voor later

© ton de gruijter

de fietsende stad

 

deze maand is mijn fiets jarig! vijfentwintig jaar geleden

kocht ik dit fraaie exemplaar en nog steeds heb ik er

veel plezier van, zowel binnen als buiten de stad.

door de leeftijd zijn er wel wat rammeltjes en plekjes,

door mijn leeftijd een ander zadel, maar goede zorg

en af en toe een onderhoudsbeurt bij de helaas

gesloten fietsenmaker op het muntplein doen wonderen.

speciaal voor mijn jarige fiets een tekst die ik in 2017

al eens gebruikte.

de fietsende stad

het lijkt zo rustig, haast gewoontjes hier

maar met zo’n haal op de pedalen

is ’t net of heel de stad beweegt,

is ’t net of heel het hoofd zich leegt

het is de randijk langs, voorbij ‘de bron’

het ganzepad,

het park waar ooit de stad begon,

het is magie

het tinkelbelt, u kent het wel

zo schelt de bel die vastzit aan het stuur

de stad beweegt en ik, ik tuur

naar ’t ijsselbos,

de lek, de dijk, de uiterwaard

naar vreeswijk

waar nog zoveel schoonheid is bewaard

de sluizen, langs ’t kanaal,

een afrit gunt

de voeten stil, de remmen los,

waar plettenburg ligt

met de volkstuin in de punt

het zacht gezicht van arken in het nat

en galecop, de rand zo’n beetje van de stad

waar d’ wetering de visser vangt

het rundubos,

de toren die een klim verlangt

langs kruidentuin en oude kerk

en hier en daar een beeldhouwwerk

straks is de ronde om

dan wacht het centrum met ‘de kom’

maar, wat een lucht en wat een groen

ik zou dit daag’lijks willen doen

het is magie

het tinkelbelt, u kent het wel

zo schelt de bel die vastzit aan het stuur

ik trap de zorgen weg, de longen schoon,

ontvouw de stad en de natuur

wat kost het nou? het kost me niets

de rijkste mens zit op de fiets

© ton de gruijter

de opstandige stad

 

het sluiten van dierenweides lijkt een ritueel voorstel bij bezuinigingen.

ook in 2014 stond de verschraling van wat een stad leuk maakt al op

het zure menu

(lees: oud nieuwegein-de-dierenweide.)

dat is dus niet heel bijzonder.

wél bijzonder is de redenering van het ambtelijk apparaat zoals te lezen

in de zogenaamde kadernota. wie het stukje leest rond de dierenweides

zou toch graag eens koffie drinken met de opstellers van de tekst.

'maatschappelijke onrust, eventueel te reduceren door de terreinen

om te toveren tot hondenuitlaatgebied'.

ja, excuus, ik kies er maar wat uit en dan is de context weg. maar toch ….

de opstandige stad

al jaren zuchten burgers onder 't veel te strenge juk

al jaren groeit hier langzaamaan venijn

het wordt steeds minder leuk in nieuwegein

waar is nog plek voor klein geluk?

al jaren groeit de zorg in het stadshuis

de onrust in de stad neemt toe

men wil het dempen maar weet niet hoe

nu vreest men schorremorrie en gespuis

want ja, bewoners van de stad doen gek

het gaat hier vast een keer verkeerd

de jeugd wordt zelfs gemobiliseerd

er hangen prenten vol protesten aan het hek

er komen steeds meer mensen bij

maar wat ontspanning biedt verdwijnt

het gezag wordt straks nog ondermijnd

door actiegroep 'de dierenwei'

© ton de gruijter