donderdag 29 mei 2025

de opstandige stad

 



het sluiten van dierenweides lijkt een ritueel voorstel bij bezuinigingen.

ook in 2014 stond de verschraling van wat een stad leuk maakt al op

het zure menu

(lees: oud nieuwegein-de-dierenweide.)

dat is dus niet heel bijzonder.

wél bijzonder is de redenering van het ambtelijk apparaat zoals te lezen

in de zogenaamde kadernota. wie het stukje leest rond de dierenweides

zou toch graag eens koffie drinken met de opstellers van de tekst.

'maatschappelijke onrust, eventueel te reduceren door de terreinen

om te toveren tot hondenuitlaatgebied'.

ja, excuus, ik kies er maar wat uit en dan is de context weg. maar toch ….


de opstandige stad


al jaren zuchten burgers onder 't veel te strenge juk

al jaren groeit hier langzaamaan venijn

het wordt steeds minder leuk in nieuwegein

waar is nog plek voor klein geluk?


al jaren groeit de zorg in het stadshuis

de onrust in de stad neemt toe

men wil het dempen maar weet niet hoe

nu vreest men schorremorrie en gespuis


want ja, bewoners van de stad doen gek

het gaat hier vast een keer verkeerd

de jeugd wordt zelfs gemobiliseerd

er hangen prenten vol protesten aan het hek


er komen steeds meer mensen bij

maar wat ontspanning biedt verdwijnt

het gezag wordt straks nog ondermijnd

door actiegroep 'de dierenwei'


© ton de gruijter

donderdag 1 mei 2025

de vreedzame stad

 



we hebben vreemde tijden.

vlak voor het oranjefeest zegt de koning, in zijn jonge jaren ‘prins pils’,

dat we ons tot de tanden moeten bewapenen.

ons gastvrij stadshuis wordt bewaakt door een geharnast figuur.

en binnenkort staan we stil bij dodenherdenking, ingetogen,

en vieren we onze vrijheid, opgetogen.

onze vrijheid, die zo vanzelfsprekend lijkt is dat allerminst.

een en ander doet me denken aan de tekst ‘vredeskrijger’

die ik opnam in de bundel ‘stadsparabelen’, een boekje

waarin de lotgevallen van de bewoners van een jonge stad

worden verteld. het zou, met wat fantasie, over ons kunnen gaan.

over nederland, over nieuwegein.

ik wens u vredevolle tijden.



de vredeskrijger


die avond werd net op de grens van de nacht

en vlak voor het sluiten van bruggen en poort

door hen die toen werkten als wacht

een stem uit het duister gehoord


een vreemde,

nooit eerder gezien,

vertelde te reizen, 

‘een bed’ was zijn vraag,

‘een brood in de ochtend misschien’

(voor ’n volgende stad was zijn voetgang te traag)


zij lieten hem in, 

gaven vlees op een bord

en wijn in een kruik, 

maar zij vroegen hem toen

waarom hij met staal was omgord

als hij hen geen kwaad wilde doen


hij sprak hen van vrede, 

hoe kwetsbaar zij was,

van wreedheid, 

begaan verderop in het land,

van levens, 

gebroken als glas,

van steden als deze, 

de huizen in brand


‘zo draag ik een zwaard, 

lans en dolk

een schild en een helm, 

steeds gekleed voor de slag

zo hoed ik het vlees van mijn volk,

want niemand heeft weet van een volgende dag

uw vrede, zij faalt

wanneer zij de blikken niet scherpt

wanneer zij de spieren niet staalt

voor als er zo’n dag zwarte schaduwen werpt’


nadat hij vertrok stak de smid een woest vuur

en ieder kreeg helm, schild en zwaard

en nooit was er ooit nog een lichthartig uur

want ijzer en vree waren anders van aard



© ton de gruijter 




donderdag 3 april 2025

de kranige stad

 



een dagblad met een regiokatern ‘nieuwegein’ heeft de laatste weken

gemiddeld slechts twee van de vier artikelen aan nieuwegein gewijd,

de andere twee gaan over utrecht, houten of andere plaatsen.

een ander dagblad introduceerde recent nog de term ‘nieuwegeinvibes'een plaagstootje, want als compliment was het niet bedoeld.

in een ander artikel, met als kop ‘lawaai, lawaai, overal lawaai'legt wethouder schouten uit dat dit een groeiende stad is. dat was het al,

maar nu groeit de stad kranig door alle kritieken heen.


de kranige stad


het lijkt of iedereen verhuist

naar deze stad, 

zo lang verguisd

door vrijwel heel het land


hier dreunt de grond

en waait het zand


straks staat er weer zo’n bord,

er dreigt een straatnamentekort

het lijkt of iedereen verhuist 

naar nieuwegein

’t is best oké om hier te zijn

we steken niemand naar de kroon,

we zijn hier nuchter en gewoon


toch oogsten wij vaak sneer op sneer

men kijkt op onze woonplaats neer

maar toch,


het lijkt of iedereen verhuist

naar deze stad, zo lang verguisd

door vrijwel heel het land


hier dreunt de grond

en waait het zand


en kranig schouwt de stad de toekomst aan,

ontdoet de schouders van de spot

er komen nieuwe burgers aan

en geinse vibes?

die worden hot.



© ton de gruijter 

vrijdag 14 maart 2025

de digitale stad

 


op 14 maart is het dubbel feest, ergens in galecop.

de hoofdredacteur van ‘de digitale stad’ viert zijn eigen verjaardag

én de dertigste verjaardag van zijn nering, ‘de digitale stad’,

ook bekend als pen.nl.

dubbel proficiat!


de digitale stad


er steekt een vlag omhoog in galecop,

er is vandaag wat feest te vieren

u leest het in de krant,

nee, geen papieren,

maar in een digitale krantenkop


sinds jaar en dag speurt ‘pen’ naar wat

voor u belangrijk lijkt te weten,

om na te slaan,

niet te vergeten,

'pen' brengt verhalen van de stad


naar elk bericht wordt u gelinkt

zo blijft u bij bij al het ‘geinse

verantwoord ook,

dat is het fijnste

want deze pen schrijft zonder inkt


© ton de gruijter

zondag 9 maart 2025

de zingende stad


op 8 maart vierde popkoor amazing haar vijfentwintigste verjaardag. 

nog steeds zijn er leden die vanaf dag één actief waren. 

dat zegt wel iets over dit gezelschap dat zich ontwikkelde van 

‘liedjes in de lucht van friet en bier’ tot een toonaangevend gezelschap 

dat succesvolle theatershows maakt.

zelf was ik zestien jaar lid, een groeiende aandacht voor choreografie 

en een krimpende lenigheid deden mij een aantal jaren terug stoppen. 

onderstaande tekst is natuurlijk voor het jarige koor, 

maar ook voor alle andere nieuwegeinse gezelschappen

die de stem in positieve zin verheffen.





wees een stem


luister,


hier zit alles in,

dit is liefde en verlangen,

de dood, de angst, de hoop 

en dit is tranen op de wangen

dit is afgunst, drift en zin,

dit is de lach,

luister,

hier zit alles in


dit is een stad met al haar kleur

een herinnering aan straten

en ooit geziene velden

vol van bloeisel en van geur


en dit is hoe een huis kan klinken,

het geluid van ritselblad

de lucht vol zomerbries

de smaak van kussen

hier zit alles in


dit is magie, melancholie en euforie

en nooit komt het zo binnen

als omkleed met melodie,

gedragen op akkoorden

omringd door nog meer woorden

verdeeld in zinnen

is dit vervoering en ontroering

hier zit alles in 


wees een stem

en geef dit door

want hier zit alles in

wat ik niet zeggen kan


ontleed het,

kneed het 

smeed het tot een nieuwe klank


wees een stem

en geef dit door

wees een stem,

wees meer, een groep, een koor

en geef dit door

hier zit alles in


© ton de gruijter 


(de afbeelding is beschikbaar gesteld door het koor 

en werd gemaakt door robbert thoen.)


dinsdag 28 januari 2025

theaterstad

 


nog maar kort geleden werd in theater de kom naast het nieuwe jaar 

ook met rondleidingen de oplevering van het vernieuwde stadshuis en de 

imponerende bibliotheek gevierd.

nu is de kom zelf aan de beurt en mag zich ‘theater van het jaar’ noemen!

zo scoort nieuwegein steeds hoger.


theaterstad


alleen de buitenkant al nodigt uit,

er zit een schat verborgen

achter deze muren

u droomt hier in uw vrije uren

-een heerlijk einde van een mooie dag-

want er is dans, muziek,

ontroering of een schaterlach


het lijkt hier haast vanzelf te gaan

een kaartje,

dan de loper,

iemand neemt de jassen aan

dan floept en zwenkt het licht

en het geluid klinkt door de zaal

u wordt betoverd, allemaal


en dat is mensenwerk


het werk van een trouwe groep

die niet zo op de voorgrond staat

de magiërs,

die achter de schermen

zich over knoppen, takels,

programma’s vol van wonders en mirakels,

de hele entourage,

artiesten met bagage,

de hapjes, drankjes ,

en bovenal de sfeer ontfermen


het lijkt hier haast vanzelf te gaan,

en dat is mensenwerk.


zo mag het grote amsterdam de dam,

naburig utrecht mag de dom

het maakt ons eigenlijk niet uit,

wij hebben hier de kom.


© ton de gruijter

dinsdag 7 januari 2025

de trotse stad

 


op 6 januari was het nieuwjaarsfeest in nieuwegein.

omdat ik zelf graag teken heb ik met aandacht naar de uitnodiging 

gekeken. heel mooi!

wanneer je goed kijkt, of juist niet, lijkt de plattegrond van de stad

wel een rots, met twee krachtige gebouwen er op.

het mag er zijn! 

ik hoop dat u kunt genieten van het vernieuwde stadshuis en

theater de kom.

vooral hoop ik dat het komend jaar u het goede geeft.


de trotse stad


de lieden van de jonge rots

trotseerden gister regen, harde wind

en stelden vast dat deze plaats verbindt

het werd gezegd, tevreden, trots


het vergde geld, geduld en kracht

maar eindelijk wordt de jonge rots bekroond,

uitnodigend, voor wie hier werkt of woont

de krant roemt ook de frisse pracht


twee huizen naast een waaiend plein

vol rust, ontspanning, regels en beleid

het geeft de rots een nieuwe kwaliteit

laat ze maar lachen,

om nieuwegein


© ton de gruijter